Triết lý sống về cây phi lao trên đồi cát

Cập nhật lúc : 12:07 AM, 20/05/2010

- Trái đất đang nóng lên, sự biến đổi khí hậu toàn cầu là bài toán chung cho toàn nhân loại. Sự thích nghi của cây phi lao giữa vùng đất khắc nghiệt đáng để cho chúng ta suy nghẫm. 

“Chang chang cồn cát nắng trưa Quảng Bình” (thơ Tố Hữu)

Sống trên đồi cát thân cây hay là rễ cây chỉ là khái niệm mang tính ước lệ. "Thân cò" này từ xưa nay chỉ phát triển mổi rễ cây, khi cát cứ bay mãi để rễ cây trần phơi trên mặt cát thay làm thân cây. 

Để thích nghi với điều kiện sống, phi lao rễ cộc lại hóa thành rễ chùm bám chắc hơn vào cát.

Còng lưng, trước gánh nặng nghiệt ngã với nắng gió.

Nhìn cái thế mà cây phi lao đã “sáng tạo” ra trên đồi cát gió bão gió bão cũng phải nản lòng.

"Chạy trời khỏi nắng gió!" đã có cách chui đầu xuống cát để tồn tại

Loài phi lao thường thì phương phi, cao lớn, xa xỉ lá cành. Khi phải sống trên đồi cát khắc nghiệt thì lại giảm bỏ hết thảy, chỉ dành một mẩu cành gắn lên dăm ba cọng lá màu xanh như để tin báo với thế gian rằng: Tôi đang tồn tại.

Loài phi lao sống trên đồi cát đã biết thích nghi như thuyết tiến hóa của Charles Darwin. Có thể các loài cây dây leo đã và đang theo nhau phát triển sau khi học tập làm theo cách trườn bò trên cát như hình ảnh nhiều cây phi lao ở đây. 

 Cây phi lao “Thả hồn theo gió” đã là nhiều tuổi vậy mà vẫn y như một đứa trẻ, cố bám trên cát vài sợi rễ. Khi cao hứng nó lại thả nguyên cả thân mình vờn theo gió hằn lên những vòng tròn trên cát trắng, họa lại bản nhạc vi vu muôn thủa của đồng loại mình.

Con người có nhiều lễ hội thỉnh cầu thần linh. Cây phi lao giữa nắng gió đồi cát này cũng hóa rồng để cầu sao cho gió ít mưa nhiều.

Xưa nay con người đã đưa ra cái quan niệm mang tính phổ quát rằng: Nguyên nhân gốc rễ, gốc rễ của vấn đề, cái gốc... đại loại cái gốc như thể là quyết định, là trọng yếu. Tuy nhiên cây phi lao sống trên đồi cát lại chứng tỏ là: Ngọn rễ. Cái gốc thay làm ngọn kia trông cứ toòng teng mới thảm hại làm sao! Trong khi rễ cùng ngọn tạo thế chân kiềng vững vàng trước thách thức gió bão.

    

 Nào nắng, nào gió, nào nghèo kiệt dưỡng chất là những thách thức khắc nghiệt trên dải cát trắng ven biển miền Trung. Cây phi lao mang triết lý sống: Để tồn tại ở nơi nắng gió cát bay này loài phi lao đã tự biến thái đủ loại hình thù. Đương đầu với thách thức, thích ứng với môi trường sống một cách thành công. Con người phải chiêm nghiệm cách tồn tại kỳ diệu đó của một loài cây.

Lê Văn Thưa