07:55 | 22/09/2006
TP - Nhà anh Lê Văn Thưa,
nằm ở thôn Tiền, xã Võ Ninh (Quảng Ninh- Quảng Bình) - Một thôn nhỏ
thanh bình nằm nép mình bên con đường huyết mạch Bắc- Nam, chỉ cách cầu
Quán Hàu chừng 2 cây số.
Ngôi nhà cấp 4, nhỏ và khiêm nhường. Vật dụng đáng giá
nhất trong ngôi nhà này có lẽ là dàn máy vi tính đời cũ. Sinh năm 1952,
cao gầy, đen chắc và “sở hữu” một đôi mắt thật sáng.
Lê Văn Thưa
nhập ngũ năm 1971 vào lực lượng Hải quân. Hơn 10 năm lăn lộn bên
Campuchia, sau đó ở vùng biển đảo Phú Quốc với vị trí là một sỹ quan của
phòng tác chiến vùng 5 Hải quân. Anh nghỉ hưu với cấp bậc thiếu tá và
trở về thôn Tiền để được... làm nông dân - Anh bảo thế.
Từ bản đồ theo dõi bão thông dụng...
Năm 2005, khi cơn bão số 7 đổ bộ vào nước ta gây thiệt
hại rất nặng nề về cả người và của, anh Thưa cứ trằn trọc, nghĩ ngợi,
làm sao cho mỗi người dân có thể theo dõi được đường đi của bão để chuẩn
bị cho mình một tâm thế chủ động phòng tránh nó từ xa?
Những kiến thức được trang bị trong Hải quân về theo
dõi bão đã gợi ý anh làm một tấm bản đồ theo dõi bão thông dụng để tất
cả mọi người đều sử dụng được. Từ đó họ biết được hướng di chuyển của
bão, dự đoán và chuẩn bị cho riêng mình một phương án phòng tránh hữu
hiệu.
Mấy tháng trời, anh mày mò tìm tư liệu, đo, kẻ vẽ, tính
toán từng chi tiết. Rồi tham khảo bản đồ theo dõi bão của Hải quân năm
1982, cả những bản đồ trong sách địa lý của con.
Anh Thưa lùng sục vào các hiệu sách và thư viện của
thành phố Đồng Hới hy vọng may ra có tư liệu nào đó hướng dẫn cách xây
dựng một tấm bản đồ. Chịu! Có chiếc máy vi tính của con, anh nghĩ ngay
đến việc vào mạng để tìm tư liệu.
Thế là bao nhiêu sách tự học vi tính, anh khuân về tự
học. Sử dụng được vi tính, người cựu chiến binh ra quán Internet của
làng nhờ bọn trẻ bày cho cách vào mạng tìm tư liệu. Cả thôn Tiền bảo anh
điên. Già rồi còn suốt ngày ra quán chát chít... Anh kệ.
Cả một thời gian “quần thảo” trên mạng, có tháng phải
trả cho quán đến 500 ngàn đồng, nhưng vẫn chưa tìm được điều mong muốn.
Anh lại khăn gói về Đồng Hới, vào các cửa hàng lớn tìm mua phần mềm vẽ
bản đồ. Chẳng cửa hàng nào có.
Không nản, anh trở về với chiếc máy tính cũ của mình và
tự tạo ra bản đồ trên chương trình photoshop. Hài lòng với tấm bản đồ
tạo được mà theo anh, đảm bảo tính chính xác cao, rất thuận lợi cho bất
cứ ai khi theo dõi bão. Khổ của tấm bản đồ có thể thu nhỏ, phóng to cỡ
23cm x26cm hoặc 46 x52cm. Có tấm bản đồ này, bất cứ ai, chỉ cần qua
radio là có thể biết được bão đang ở đâu, cách nơi họ ở bao xa và khả
năng ảnh hưởng của nó như thế nào.
Theo anh Thưa, tấm bản đồ này sẽ rất cần thiết cho ngư
dân trên biển, khi họ chỉ có một kênh thông tin là radio. Họ tự vẽ được
hướng đi của cơn bão và biết cần phải làm gì.
Đến “đóng gói nước giếng” và khai thác nước ven đồi cát
Quảng Bình, bão lụt triền miên. Ngay thôn Tiền cũng nằm
trong tình trạng chung đó. Có năm nước lũ vào nhà ngập đến đầu người.
Nước lụt rút đi, để lại bao hậu quả. Điều anh đau đáu nhất là nguồn nước
sinh hoạt - chủ yếu là nước giếng - sau lũ bị nhiễm bẩn kéo theo bao
dịch bệnh cho người và vật nuôi.
Cứ sau mỗi trận lụt, bao gia đình dùng nước giếng phải
tốn nhiều công sức để thau, vét trong lúc mực nước đang rất cao, vừa tốn
công vừa có nguy cơ vỡ thành giếng. Hoặc họ phải chạy đôn, chạy đáo tìm
mua hoá chất xử lý nguồn nước.
Vậy làm sao bảo vệ được nguồn nước này trong mùa lũ
lụt? Ý tưởng đó cứ nung nấu trong anh suốt cả 3 tháng trời để rồi bắt
tay vào thực hiện. Anh Thưa cho biết: Ý tưởng giữ sạch nước giếng trong
mùa lũ lụt của tôi rất đơn giản. Đó là “đóng gói giếng nước” một cách an
toàn thả giữa biển nước mênh mông theo nguyên lý bình thông nhau trong
Vật lý.
Anh đưa “công trình” của mình cho chúng tôi xem, chỉ
gồm 3 trang giấy A4, có cả thuyết minh, cách làm và hình ảnh minh họa tự
vẽ trên chương trình photoshop. Nó đơn giản đến mức, có thể gói gọn
trong một câu rằng: Khi nước lụt sắp tràn qua miệng giếng, thì chủ nhân
của nó hãy lấy một vật liệu không thấm nước bịt chặt miệng giếng lại,
“đóng gói” nước sạch gửi giữa biển nước bẩn, khi nước bẩn rút cạn, thì
mở nước sạch ra mà dùng.
Chỉ đơn giản thế thôi mà ý tưởng này đã đoạt được giải 3
trong cuộc thi “Phát hiện sáng kiến bảo vệ môi trường” do Đài TNVN và
Bộ TNMT phát động năm 2005-2006. Sáng kiến này đã khiến một phóng viên
chú ý, điện thoại từ Mỹ về trao đổi với anh đến hơn 20 phút. Phóng viên
nước ngoài này cho rằng, ý tưởng này không chỉ hữu ích cho riêng người
dân Việt Nam...
Anh Thưa lại mở tủ, lấy ra cũng chỉ 3 trang giấy, khoe:
“Đây là “công trình” tôi mất gần 6 tháng trời đo, vẽ, xây dựng và thực
nghiệm thành công việc khai thác nước sinh hoạt cho cư dân vùng cát.
Dân vùng cát thích lắm vì nó đơn giản, dễ làm và rất
kinh tế. Hàng triệu dân sống dọc theo vùng cát ven biển xưa nay lấy
nguồn nước tự nhiên từ trong cát theo các con lạch nhỏ chảy ra để sinh
hoạt.
Họ đã quen rồi, nhưng như thế vừa mất công vừa không
đảm bảo vệ sinh. Sáng kiến của tôi chỉ là dùng một hệ thống gồm nhiều
ống nhựa lọc nước trên các đồi cát, sau đó nước được dẫn về một ống gom
nước. Từ ống gom này, nước theo nhiều nhánh rẽ về từng hộ gia đình. Vừa
tiện, vừa đảm bảo vệ sinh. Cứ một cụm như vậy có thể dùng cho hơn 10 gia
đình...”.
Người vợ cho biết: Lương hưu Thiếu tá của anh chỉ vừa
đủ tiền vào mạng và mua giấy viết, vẽ bản thảo. Có khi bản thảo phải vứt
bỏ đến cả mươi cân giấy. Ngay chuyện đọc bản thảo thôi, chị đã gần như
thuộc làu các “công trình” của anh...
Chị nhìn chồng, rồi nguýt yêu: “Cứ “vác tù và hàng
tổng” kiểu ấy, có khi vợ con chết đói...”. Anh Thưa thật hạnh phúc. Hai
đứa con anh đều ngoan và học giỏi. Con trai đầu là Lê Tiến Mười, hai năm
liền đoạt giải 2 và 3 Tin học toàn quốc.
Giờ đang là sinh viên năm thứ 2 trường ĐH Công nghệ HN.
Cô gái út là Lê Thùy Dương, đang học lớp 12 chuyên Hóa ở trường chuyên
Quảng Bình đã từng đoạt huy chương đồng môn Hóa, Olympic truyền thống
30-4 tại Đà Nẵng.
Anh Thưa tâm sự: “Tôi chỉ ao ước sao những ý tưởng nhỏ
của tôi, qua một kênh nào đó, hoặc có một nhà tài trợ nào đó nhân rộng
để nó trở thành đại trà và đến được với mọi người cần đến nó...”.
Minh Toản
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét