Đuốc coòng (mắm cáy) ai còn nhớ?

Mới nhắc đến cái tên đuốc coòng mà nước bọt đã muốn tứa ra một món ăn hấp dẩn phổ biến ở vùng sông nước cách đây khoảng nửa thế kỷ về trước. Để làm nên món ăn này đây chính là nhờ vào loài coòng (cáy) một loài cua nhỏ sống ven sông nước lợ. Tưởng loài này đã biến mất do sự phát triển của con người không ngờ nó vần còn xuất hiện những nơi chưa có sự xâm hại của con người.

Ngày xưa ven đê bờ bằng đất ven các con sông nước lợ như con sông Nhật lệ các nhánh đỗ về từ: Kiến giang, Mỹ trung, Long đại, Quán hàu. Hai bên bờ là môi trường thích hợp cho loài coòng cáy phát triển. Nhưng đến khi phát triển mới hệ thống đề điều như xây đập chặn dòng ở Mỹ trung, cho đến bê tông hóa đê điều kênh mương. Thì loài coòng hầu như biến mất vì môi trường nước lợ và vùng đất đai ven đê bờ thuân tiện cho việc đào hang kiếm mồi không còn nửa. Người dân sống ven con sông này cũng phải chịu nhịn quên đi món đuốc coòng dân dã chân quê này. Nhớ lại thời còn bé tôi đã từng nhiều lần cùng mẹ và các bạn trang lứa khác đi bộ hàng chục cây số ven bờ sông để đuổi bắt coòng... Lớp trẻ ngày nay nhắc đến chuyện này thì quả không thể hình dung được chỉ lớp người phải trên 50 tuổi mới biết.

Dĩa đuốc coòng (ảnh intenet)

Loài coòng sống theo bầy đàn nhiều loài dường như sống lẩn lộn xen kẻ mổi con có một hang. Khi nước lên thì trú trong hang khi nước cạn thì thi nhau ra khỏi hang kiếm ăn hay khua chân múa càng làm dáng với nhau. Xem cũng thật ấn tượng tuy nhiên chúng rất nhút nhát khi thoáng thấy bóng người là chúng chạy ào vào hang ngay.

Lê Văn Thưa