Thứ Bảy, 28 tháng 12, 2013

Dòng tâm thư nhắn gửi Hội nghị COP 19

Thứ Hai, ngày 18/11/2013
ThienNhien.Net – Tôi đã rất xúc động khi đọc bài phát biểu của Trưởng đoàn đàm phán Philippines – ông Yeb Sano tại Hội nghị chống biến đổi khí hậu lần thứ 19 của Liên Hợp Quốc tổ chức tại Ba lan (COP 19). Bài viết có đoạn: “Nếu không phải chúng ta thì là ai? Nếu không phải bây giờ thì là bao giờ? Nếu không phải ở đây thì ở đâu?”… Chúng ta có thể chấm dứt sự điên rồ ấy. Ngay tại đây…”.
Vâng, điên rồ! Tôi hoàn toàn nhất trí! Chỉ có mỗi sự điên rồ ấy mà Hội nghị Công ước Khung của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu cứ lần lữa hứa hẹn mãi.
Nhân đây, tôi xin tiết lộ: từ Hội nghị chống biến đổi khí hậu COP 15 tại Copenhagen (Đan Mạch) năm 2009, tôi – một người dân bình thường – từ trải nghiệm cuộc sống và bằng tâm huyết của mình đã viết một bản kiến nghị gửi đến Hội nghị COP 15 thông qua sứ quán Đan Mạch tại Việt Nam. Tiếc rằng bản kiến nghị đã bị từ chối gửi đi, sứ quán Đan Mạch cho rằng nội dung bản kiến nghị chưa đủ sức thuyết phục. Tuy nhiên, điều tôi muốn nhắn gửi ở đây là một người dân bình thường cũng có thể nhận ra sự hệ trọng của biến đổi khí hậu toàn cầu, vậy thì các nhà quản lý, các nhà hoạch định chính sách tất yếu phải hiểu được mặt trái của hiện tượng tiêu cực ấy để có thể đưa ra những quyết sách kịp thời nhằm giúp trái đất bớt nóng hơn. Thêm nữa, mặc dù trách nhiệm về chống biến đổi khí hậu của các nhà khoa học, các lãnh đạo quốc gia là rất lớn, song về phía người dân, họ cũng không hề đứng ngoài cuộc bởi họ đã trải nghiệm từ chính cuộc sống thực tế với những thiên tai và ảnh hưởng từ biến đổi khí hậu, vậy thì Hội nghị thượng đỉnh chống biến đổi khí hậu của Liên Hợp Quốc phải ghi nhận cả những ý nguyện của họ chứ không đơn thuần dựa vào ý kiến các nhà quản lý, khoa học.
Vấn đề chống biến đổi khí hậu đã được thế giới đưa ra nhiều chục năm nay nhưng rút cục nó vẫn bị trôi tuột qua trước hàng chục cuộc hội nghị Công ước khung của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu, để rồi hàng ngày chúng ta tiếp tục chứng kiến những tảng băng ở hai đầu cực dần tan chảy, chứng kiến mực nước biển ngày càng dâng cao nhấn chìm biết bao vùng đất màu mỡ, chứng kiến những trận cuồng phong gia tăng theo chiều hướng phức tạp và khó kiểm soát (như cơn bão Haiyan vừa xảy ra với sức gió giật chưa từng thấy trong lịch sử 380km/giờ, gây bao thiệt hại cho người dân Phillipines và các quốc gia lân cận). Tất cả đều do bàn tay con người gây nên, do chúng ta quá ưu tiên phát triển kinh tế mà quên mất nghĩa vụ duy trì, bảo tồn thiên nhiên. Sự điên rồ của con người chính là ở chỗ ấy!
Nền kinh tế thế giới càng giàu có ra bao nhiêu thì nguồn tài nguyên thiên nhiên càng bị tàn lụi, bòn rút bấy nhiêu. Nào là công nghiệp hóa, cơ khí hóa, cơ giới hóa, điện khí hóa, hiện đại hóa, bê tông hóa, kiên cố hóa, đô thị hóa…, con người đang vẽ ra đủ thứ “hóa” để minh chứng rằng mình đã có công cải tạo lại thiên nhiên như thế nào, để rồi trái đất ngày một nóng và thiên nhiên ngày càng thêm nổi giận.
Có thể nói, sự thông minh cùng với tham vọng không giới hạn của loài người là nguyên nhân chính dẫn tới thảm cảnh biến đổi khí hậu. Chúng ta chỉ nên lấy ở thiên nhiên những gì vừa đủ để sinh tồn. Nếu tiếp tục tàn phá thiên nhiên, con người sẽ còn phải gánh chịu những hậu quả khôn lường!
Lê Văn Thưa



Thứ Ba, 24 tháng 12, 2013

Thứ Tư, 11 tháng 12, 2013

Tâm sự vui buồn chuyện cây Rười trên cát trắng



  Tôi là người đầu tiên đưa cây Rười một loài cây bản địa sống ngoài tự nhiên có tác dụng chống cát bay trên đồi cát Quảng bình lên truyền thông, lên intenet. Bài viết được đăng tải trên trang web Thiên nhiên nét từ năm 2006. 
Cây rười trên đồi cát Quảng bình
   Vùng đồi cát đối với tôi vẩn thường xuyên “lội” bộ hàng chục km đó là cái thú đi khám phá. Dạo đó tôi muốn có mấy bức ảnh về cây Rười để minh họa cho bài viết về loài cây tôi cho là quí hiếm này. Tôi phải thuê nguyên một thợ ảnh cùng tôi đi xe máy theo con đường vòng khoảng 20 km đến vùng cây Rười nguyên sinh chụp ảnh. Sau khi xong việc quay về thì khốn thay chiếc xe máy dở chứng lại xịt lốp giửa đồng Rười mênh mông. Tôi và người thợ ảnh phải đẩy xe xẹp lốp suốt 3km trên con đường lổn nhổn khó đi mới đến chổ sửa xe, xăm và lốp bị toe tua phải thay mới cả. Thật quá là gian lao cho một bài viết giới thiệu về cây rười vậy mà bài đăng trên Thiên nhiên nét là việc làm tự nguyện chứ không có nhuận bút. Nhưng trời cũng có mắt những vất vả của tôi đã không uổng công. Không ngờ cây Rười đăng trên Thiên nhiên nét đã tỏ ra thật "có duyên, có hồn" với bạn dọc.  Cây Rười đã thành thơ từ một bạn đọc có tên  là Đào Phan Toàn từ thị trấn Triệu sơn, Thanh hóa. Bạn Toàn chưa từng trực tiếp thấy loài cây này vậy mà lại có một bài thơ thật có hồn với cây rười trên cát trắng Quảng bình.

CÂY RƯỜI - MIỀN TRUNG
18/4/2011

Những cây Rười của dải đất miền Trung
Đã phủ xanh trên những triền cát trắng
Bất khuất trước bão giông mưa nắng
Chặn gió cát bay, giử ấm tình người!

Con về quê trong nắng nung người
Gió lào thổi phưng phừng ngọn lửa
Rười liêu xiêu như mẹ cha khắc khổ
Vẩn nở hoa tươi như đón, như chào!

Đất quê mình quằn quại thương đau
Bom đạn xới cày, lắm mưa nhiều nắng
Thắt đáy lưng ong, oằn vai gồng gánh
Lời yêu thương muốn mặn gừng cay!

Những con người như một loài cây
Đốt cháy mình sáng lên niềm kiêu hãnh
Con đi giửa trời miền Trung ngập nắng
Bóng cây Rười che mát suốt đời con!
Đào Phan Toàn
 
  Hình ảnh P/v Thu Hà và tôi đàm luận về cây rười trên đồi cát

  Tiếp theo cũng xuất phát từ bài viết giới thiệu về cây rười đó cuối năm 2010 một phóng viên nữ trẻ đẹp tên là Thu Hà đài truyền hình kỹ thuật số VTC từ Hà nội lặn lội về Quảng bình tìm gặp tôi để làm một phóng sự truyền hình “Tri thức người xưa” về cây Rười trên cát. Chưa hết năm 2011 lại một phóng viên nửa của đài truyền hình VTC tên là Đình Khôi lại đến gặp tôi để làm phim tài liệu về cây Rười. Trong 2 năm 2011, 2012 phóng sự và phim tài liệu cây Rười trên cát trắng Quảng bình đã phát sóng rất nhiều lần trên kênh 14 VTC. Vâng tôi cảm thấy thật vui khi mình đã giới thiệu một loài cây bản địa có tác dụng bảo vệ cát bay trên vùng đồi cát Quảng bình được truyền thông và nhiều người quan tâm.
   Tôi muốn bật mí thêm rằng từ khi tự trang bị cho mình một chiếc máy ảnh nhỏ với sẳn có sự đam mê với cây Rười đến nay tôi có thể là người duy nhất đã sở hữu đến hàng ngàn bức ảnh về cây rười trên cát. Bởi tôi nhận ra rằng ngày nay cây rười không còn chổ để mà mênh mông dầy dặn những cánh đồng rười như trước đây. Nó đang bị teo tóp vợi dần và có thể biến mất trên vùng đồi cát!
   
 Cây rười mọc thành bãi và mọc bụi lẻ trên cát

   Tương lai về cây Rười trên đồi cát thật ảm đạm nhiều năm gần đây cây rười bị con người triệt phá không thương tiếc qua các dự án phát triển kinh tế trên vùng đồi cát. Như khai thác cát, nuôi tôm, khu du lịch, giao đất giao rừng, trồng cây ngoại lai vv… Mới đây chính phủ lại cho khởi công làm con đường quốc lộ 1 ngay trên đồi cát Quảng bình với chiều dài 33km! Đây chính là một sự thách thức chưa từng thấy cho nguồn nước ngầm trên đồi cát mà người dân đã và đang sử dụng xưa nay. Và hệ rừng phòng hộ trên cát trong đó có cây rười cùng nhiều loài chim về mùa làm tổ sẻ bị xâm hại. Vùng đồi cát sẻ không còn là vùng đồi cát như vốn có của nó nửa, rồi cây Rười một loài cây hiếm thấy có sức chịu nắng gió trên cát trắng có còn không gian để tồn tại?!
 Rừng phòng hộ cây rười và phi lao bị đốt cháy và 
cày xới đề lại trồng cây tràm ngoại lai
Đang khởi công đường quốc lộ 1 mới trên đồi cát Quảng bình
    Thiên nhiên đã sinh ra muôn loài trên trái đất này đó được gọi là hệ sinh thái, sinh quyển điều này thì thật dể hiểu. Vậy mà con người chúng ta lại không có ý định dành hay nhường nhịn không gian sống cho muôn loài. Vậy chỉ có sự phát triển không giới hạn riêng cho con người thì đó có còn gọi là hệ sinh thái hay sinh quyển nửa không, hay đã thiên lệch mất cân bằng trầm trọng? Đây là điều thật quá khó hiểu!

 Lê Văn Thưa

Bài viết có liên quan